Trzustka jest jednym z mniejszych organów w ludzkim ciele, ważącym zaledwie 100 g. Jednak to od jej prawidłowej pracy zależy nasze funkcjonowanie. Rzadko kto pamięta o trzustce, najczęściej dopiero w przypadku dolegliwości, jakiej doświadcza się od strony tegoż organu, które są prawidziwie uprzykrzające życie.

Aby lepiej zrozumieć rolę trzustki w organizmie, należy na począku wyjaśnić czym ona jest i jaką pełni funkcję. Zatem, trzustka jest organem położonym nieco na lewo od kręgosłupa,w tak zwanym nadbrzuszu. Sąsiaduje ze śledzioną i dwunastnicą.

Główne funkcje trzustki

Trzustka spełnia dwie różne funkcje. Pierwszą z tych funkcji jest produkcja hormonów – insuliny i glukagonu, które trafiają do krwiobiegu i regulują poziom węglowodanów. Drugą jej funkcją jest trawienie przyjmowanych przez nas pokarmów.  Zaburzenia trawienia pokarmów przez trzustkę prowadzą do naprawdę bolesnych dolegliwości. Pierwszymi symptomami  „chorej” trzustki” mogą być nagłe i bolesne biegunki na zmianę z zaparciami, ból w nadbrzuszu promienujący do dolnej części pleców (często mylony z zapaleniem nerek), przyspieszone tętno, ogólne osłabienie, ból brzucha po zjedzeniu tłustych i obfitych pokarmów, zaczerwienie twarzy, żółtaczka, nudności, wymioty czy gorączka. Najczęstszymi chorobami tego organu są OZT, czyli ostre zapalenie trzustki oraz PZT, czyli przewlekłe zapalenie trzustki.  

Główne przyczyny OZT to :

- choroby autoimmunologiczne

- choroby dróg żółciowych- częściej stwierdza się u kobiet

- nadużywanie alkoholu

- zakażenie glistą ludzką

- samoistne zapalenie trzustki - brak uchwytnego czynnika wywołującego chorobę.

- urazy jamy brzusznej

Przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki (PZT) :

- w 80 % za  PZT odpowiedzialne jest długotrwałe spożywanie alkoholu

- nadczynność przytarczyc

- przewlekle stosowane leki

- wrodzone zapalenie trzustki

- brak uchwytnego czynnika

 Objawy PZT:

- przewlekłe bóle brzucha występujące po obfitych posiłkach i spożytym alkoholu

- wymioty

-biegunka

- nietolerancja tłuszczów, której efektem są tłuszczowe stolce

- utrata masy ciała, niedożywienie

Leczenie:

Leczenie w przypadkach obu zapaleń polega w pierwszej kolejności na eliminacji czynników powodujących dolegliwości, jeśli oczywiście przypuszczamy przyczynę. Ponadto, stosuje się leki przeciwbólowe. Bardzo istotne jest także nawadnianie oraz uzupełnianie niedoboru elektrolitów. Stosuje się dietę  o niskiej kaloryczności ,a przy tym bogatą w białko. W przewlekłym zapaleniu trzustki kategorycznie zakazuje się spożywania jakiejkolwiek dawki alkoholu.

W przypadku niepokojących objawów, trzeba udać się z wizytą do lekarza pierwszego kontaktu. Aby dowiedzieć się, czy nasza trzustka funkcjonuje prawidłowo powinno się wykonać pomiar enzymów trzustkowych, w skład których wchodzi : fosfataza zasadowa, lipaza, amylaza oraz elastaza. Pomocne jest także oznaczenie  poziomu CRP,czyli białka reaktywnego, dzięki temu dowiadujemy się czy w naszym organizmie nie toczy się stan zapalny.

Do napisania tekstu skłoniły mnie własne doświadczenia. Przekonałam się na własnej skórze, jak bardzo jakakolwiek dolegliwość od strony tego malutkiego organu może zaburzyć codzienne funkcjonowanie. Chciałabym zachęcić do profilaktycznego wykonywania choćby podstawowych badań.  Nowy Rok to idealny moment, by o siebie zadbać,bo przecież nikt za nas tego nie zrobi :)

Tekst: Klaudia Kiełpikowska
Foto: Pixbay