„Ludzie doświadczeni dziś na Ukrainie dramatem wojny to kolejne pokolenia tych, którym służył św. Józef z Wilamowic” – podkreślił bp Piotr Greger, który 20 marca 2023 r. w wilamowickim sanktuarium celebrował Mszę św. w 100. rocznicę śmierci abp. Józefa Bilczewskiego, pochodzącego stąd metropolity lwowskiego obrządku łacińskiego. Liturgia w uroczystość św. Józefa Oblubieńca jednocześnie wpisała się w inicjatywę modlitewną w intencji przywrócenia pokoju na Ukrainie pod nazwą „Łańcuch Eucharystyczny”.

W homilii biskup pomocniczy diecezji bielsko-żywieckiej zwrócił uwagę, że historia Kościoła to dzieje świadków. W tym kontekście stwierdził, że „do pierwszego pokolenia należy między innymi św. Józef, Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny, a niespełna dziewiętnaście wieków później był św. Józef Bilczewski”. Przypomniał o 100. rocznicy narodzin dla nieba metropolity lwowskiego, którego korzenie życia są związane z Wilamowicami, a początki wiary z tutejszym kościołem parafialnym.

„Św. abp. Józef Bilczewski to bez wątpienia postać opatrznościowa – Boży człowiek na czas pierwszej wojny światowej i wydarzenia z roku 1917, a następnie na chwile związane z powrotem naszej Ojczyzny na mapę Europy. Czyż w tym byciu znakiem Opatrzności Bożej arcybiskup Józef nie jest mocno podobny do św. Józefa, Oblubieńca Maryi?” – pytał kaznodzieja i wskazał, że słynny rodak z Wilamowic „wpatrywał się w sylwetkę Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny, która nade wszystko objawia jego niezłomność wiary”.

„Ta postać, niekonwencjonalny sposób życia, była niewyczerpalnym źródłem, z którego św. Józef Bilczewski czerpał często i obficie. Miał świadomość, że każdy patronat daje inspiracje, ale rodzi także zobowiązania” – dodał i przywołał List pasterski poświęcony postaci św. Józefa, który metropolita lwowski wystosował do swoich diecezjan z okazji 50. rocznicy ogłoszenia św. Józefa Opiekunem całego Kościoła – decyzję tę podjął papież Pius IX 8 grudnia 1870 roku, co zostało potwierdzone publicznie 7 lipca roku 1871.

Cytując fragmenty tamtego listu biskup zaznaczył, że w opinii św. Józefa z Wilamowic na szczególną uwagę zasługuje w życiu Oblubieńca Maryi „cierpliwość i żelazna konsekwencja: dokądkolwiek przychodzi Chrystus, nie inaczej jak z krzyżem przychodzi”. „Nigdy bez krzyża nie idzie, zawsze cierniowe kolce z sobą i niesie i dzieli się nimi z wybranymi swoimi. Spełniło się to na innych świętych, dopełniło się z nadmiarem na Józefie” – przeczytał fragment dokumentu sprzed 102 lat.

Jak podkreślił bp Greger, poniedziałkowa modlitwa za wstawiennictwem obu Józefów wpisuje się w „Łańcuch Eucharystyczny” – modlitewne błaganie o przywrócenie pokoju na Ukrainie, które zainicjowała Rada Konferencji Episkopatów Europy. Przez 39 kolejnych dni, poszczególne episkopaty podejmują różnorodne inicjatywy, upraszając dar sprawiedliwego pokoju dla Ukrainy. Dla Kościoła w Polsce wyznaczono dzisiejszą uroczystość.

„Posługa św. Józefa Bilczewskiego i jego grób na Cmentarzu Janowskim powoduje, że wydarzenia z sąsiedniej Ukrainy stają się nam szczególnie bliskie. Ludzie doświadczeni dramatem wojny to kolejne pokolenia tych, którym służył św. Józef z Wilamowic. Pamiętamy o nich, chcemy dalej pamiętać. Dowodem tego jest nie tylko niesiona pomoc, ale otwarte nasze serca i domy, które udzieliły schronienia dla naszych braci i sióstr uciekających z własnej Ojczyzny, w poszukiwaniu wolności i pokoju” – powiedział biskup.

„Święty Józefie, Oblubieńcze Najświętszej Maryi Panny, spraw – jak mówi Kolekta dzisiejszej uroczystości – aby Kościół Jezusa Chrystusa nieustannie troszczył się o zbawienie świata. Przyzywamy także wstawiennictwa św. Józefa Bilczewskiego, Waszego Rodaka, aby wypraszał u Boga dar pokoju dla tej ziemi, na której żył, posługiwał i która przyjęła jego doczesne szczątki. Niech Pan Bóg da pokój Ukrainie, wszystkim narodom będącym w konflikcie i stanie wojny; prosimy o pokój dla całego świata” – zakończył hierarcha.

Kustosz sanktuarium św. Józefa Bilczewskiego ks. prałat Stanisław Morawa przypomniał, że w 1973 r. w Wilamowicach pod przewodnictwem ówczesnego metropolity krakowskiego kard. Karola Wojtyły obchodzono 50. rocznicę śmierci byłego arcybiskupa Lwowa. O tym wydarzeniu przypominają archiwalne zdjęcia na tablicach umieszczonych na klatce schodowej prowadzącej na chór wilamowickiej świątyni.

Przed Eucharystią mieszkańcy Wilamowic spotkali się u stóp pomnika patrona miasta na rynku. Odmówiono litanię do św. Józefa Bilczewskiego oraz złożono wiązanki kwiatów. Na uroczystości pojawiły się dzieci, uczniowie oraz młodzież z placówek noszących imię słynnego rodaka. Byli przedstawiciele władz samorządowych, górnicy, strażacy, krwiodawcy, wilamowianie w strojach regionalnych.

Józef Bilczewski urodził się 26 kwietnia 1860 r. w Wilamowicach. Po ukończeniu podstawówki w rodzinnej miejscowości, a potem w Kętach, uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach, gdzie zdał maturę w czerwcu 1880 r.

Zamiast medycyny wybrał krakowskie seminarium duchowne i czteroletnie studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. 6 lipca 1884 r. został wyświęcony na kapłana w Krakowie przez kard. Albina Dunajewskiego. Studiował w Wiedniu, Rzymie oraz Paryżu.

Po powrocie ze studiów w latach 1888-1890 był wikariuszem w Kętach. Pracował też w Krakowie jako wikary. W 1891 r. został profesorem teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, piastując przez pewien okres funkcję dziekana fakultetu teologicznego, a także rektora Uniwersytetu. 17 grudnia 1900 r. papież Leon XIII mianował go arcybiskupem lwowskim obrządku łacińskiego.

Arcybiskup zmarł 20 marca 1923 r. Jego zabalsamowane serce umieszczono w kaplicy bł. Jakuba w bazylice katedralnej we Lwowie, a zwłoki, zgodnie z życzeniem, zostały złożone w grobie na cmentarzu Janowskim, gdzie grzebano ubogich.

Beatyfikował go w 2001 r. Jan Paweł II. Kanonizacji dokonał 23 października 2005 r. w Rzymie Benedykt XVI. Datę kanonizacji wyznaczył jeszcze Jan Paweł II, który podobnie jak przyszły metropolita lwowski był wychowankiem wadowickiego gimnazjum.

W Wilamowicach od 10 lat istnieje jedyne w Polsce i na świecie sanktuarium najznamienitszego rodaka w historii tej podbeskidzkiej miejscowości.


/Diecezja Bielsko-Żywiecka/