Język mieszkańców
- Szczegóły
W piątek 21 października o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się spotkanie promocyjne poświęcone najnowszej książce prof. Idziego Panica pt. "Język mieszkańców Śląska Cieszyńskiego od średniowiecza do połowy XIX wieku". Spotkanie poprowadzi prezes Oddziału dr Michael Morys-Twarowski.
W swojej publikacji, analizując dziesiątki źródeł historycznych z najróżniejszych okresów, poszukuje Panic etnikum językowego naszego regionu. Wnioski częstokroć są odkrywcze i odbiegające od dotychczasowych ustaleń (zwłaszcza badaczy czeskich). Książka ukazała się w połowie lipca i spotkała z bardzo życzliwym przyjęciem ze strony czytelników. Spotkanie będzie również dobrą okazją, by poznać motywacje, które skłoniły mediewistę do podjęcia się tematu z pogranicza językoznawstwa.
Idzi Panic jest profesorem zwyczajnym specjalizującym się w historii średniowiecza na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim. Od wielu lat kieruje Zakładem Historii Średniowiecza Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego najbardziej znane prace poświęcone tej tematyce to „Księstwo Cieszyńskie w średniowieczu” (1988), „Książę cieszyński Przemysław Noszak” (1996), „Rozwój przestrzenny Cieszyna w dobie piastowskiej” (2001), a także „Żory we wczesnym średniowieczu” (2000) oraz „Żory w czasach Przemyślidów i Habsburgów” (2002). Zajmował się również wczesnośredniowiecznymi organizmami państwowymi na terenie Europy Środkowej w książkach „Początki Węgier” (1995), „Ostatnie lata Wielkich Moraw” (2000) oraz „Zachodniosłowiańska nazwa >Niemcy< w świetle źródeł średniowiecznych” (2007). Jest redaktorem wielotomowych monografii Cieszyna (2010, 3 tomy), Bielska-Białej (2011, 4 tomy) oraz Śląska Cieszyńskiego (2009-2016, 7 tomów). Za tomy 5. i 6. tej ostatniej otrzymał w 2015 r. (wspólnie z dr hab. Krzysztofem Nowakiem) Nagrodę Honorową im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego. Od kilku lat jego zainteresowania skupiają się wokół zagadnień językowych na Śląsku, czego pokłosiem są opracowania „Jak my ongiś godali. Język mieszkańców Górnego Śląska od średniowiecza do połowy XIX wieku” (2015) oraz „Język mieszkańców Śląska Cieszyńskiego od średniowiecza do połowy XIX wieku” (2016). W mediach ogólnopolskich gościł także za sprawą zainteresowania Całunem Turyńskim (o którym zresztą napisał w 2010 r. książkę „Tajemnica Całunu”). W latach 1988-2002 był dyrektorem Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Przez 4 kadencje pełnił funkcję prezesa cieszyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Organizatorem wydarzenia jest wydawca książki – cieszyński Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego.
O Książce:
Książka stanowi próbę dotarcia do językowego etnicum Śląska Cieszyńskiego i jest ważnym głosem w dyskusji, zwłaszcza z czeskimi badaczami tego tematu. Analizując źródła – m.in. urbarze, sprawozdania wizytacyjne i katalogi duchowieństwa biskupstwa wrocławskiego, TopografięReginalda Kneifla oraz kilkadziesiąt innych – autor podejmuje się próby odpowiedzi na pytania: czy najstarsi mieszkańcy regionu wywodzili się z polskiego czy czeskiego pnia etnicznego, jak na języku cieszyniaków odbijały się migracje (zwłaszcza w dobie rozwoju przemysłu), jak liczna w poszczególnych okresach czasu była miejscowa społeczność niemiecka, a także kiedy i w jakiej liczbie zaczęli się tu osiedlać Żydzi oraz przedstawiciele innych grup etnicznych. Szczególnie interesuje Panica korelacja między zmianami w używanym na co dzień przez mieszkańców Śląska Cieszyńskiego języku, a działalnością polskich pastorów i księży katolickich, także tych pochodzących z innych ziem polskich.
By dotrzeć do jak najszerszego grona zainteresowanych publikację wyposażono w obszerne streszczenia w języku niemieckim i czeskim. Wydana w nakładzie 600 egzemplarzy książka trafi do szkół w powiecie cieszyńskim, najważniejszych bibliotek w Polsce, bibliotek największych europejskich ośrodków naukowo zajmujących się językoznawstwem oraz do księgarń na Śląsku Cieszyńskim. Tytuł stanowi 72. pozycję wydawniczą Oddziału i 2. w ramach serii „Śląsk Cieszyński na przestrzeni wieków”. Jest to druga w niedużym odstępie czasu książka, w której kojarzony do tej pory ze średniowieczem badacz oddaje się studiom nad językiem na Śląsku – w zeszłym roku nakładem Wydawnictwa AVALON ukazała się pozycja Jak my ongiś godali. Język mieszkańców Górnego Śląska od średniowiecza do połowy XIX wieku, która uzyskała bardzo pochlebne recenzje.
Serdecznie zapraszamy!
/mat. Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie/