2020 będzie w województwie śląskim Rokiem św. Jana Sarkandra. Na tę formę upamiętnienia związanego ze Śląskiem Cieszyńskim męczennika, który zginął za wiarę 400 lat temu, zgodzili się 13 stycznia 2020 r. radni zebrani na sesji Sejmiku Województwa Śląskiego w Katowicach.

Gośćmi poniedziałkowych obrad Sejmiku byli m.in. wikariusz generalny diecezji bielsko-żywieckiej ks. Marek Studenski oraz diecezjalny wizytator katechetyczny i historyk ks. Tomasz Chrzan. W sprawie podjęcia uchwały o przyjęciu oświadczenia dotyczącego ogłoszenia roku 2020 Rokiem św. Jana Sarkandra projekt poparło 27 osób, 4 osoby były przeciwne, a 8 osób wstrzymało się od głosu.

W swym wystąpieniu ks. Tomasz Chrzan uzasadnił, że św. Jan Sarkander to bohater, który łączy, przekraczając granice państwowe, regionalne i religijne. „Tak jak wszyscy męczennicy tamtych czasów prowokuje i zmusza do myślenia. Być może dlatego działania ekumeniczne na Śląsku Cieszyńskim nie pozostają tylko pustą ideą, ale można je uznać wręcz za wzorcowe” – zwrócił uwagę historyk.

Zauważył, że męczennik ten przypomina o odpowiedzialności za słowo i prawdę. „Wierny własnemu sumieniu wolał zginąć, niż zgodzić się na kłamstwo, zdradę tajemnicy i sprzeniewierzenie się wartościom, którym służył” – podkreślił, przywołując słowa Jana Pawła II o tym, że Polska potrzebuje ludzi sumienia – wygłoszone podczas pielgrzymki do Skoczowa w 1995 r.

Ks. Marek Studenski podkreślił, że przypomnienie postaci św. Jana Sarkandra przyczyni się do rozpowszechnienia ważnych wartości. „Kiedy otwieramy życiorys świętego, otwieramy jakby okno, przez które widać jego czasy i ziemię, na której mieszkał. Tematy, które nie zainteresowałyby wielu osób, poruszone w kontekście pielgrzymki czy modlitwy, gdy dotyka się emocji, trafiają do odbiorców w zupełnie inny sposób niż na wykładzie w hermetycznych warunkach uczelni” – wytłumaczył, relacjonując zarazem działania i inicjatywy, jakie podjęto w ramach zakończonego Roku św. Melchiora Grodzieckiego, mające dowodzić, że nie był to rok zmarnowany w województwie śląskim.

"Chcemy zapewnić, że szansa nie zostanie zmarnowana również w przypadku Roku Św. Jana Sarkandra” – zaznaczył.

Ks. Studenski wspomniał, że w 2019 r. ponad dwa tysiące pielgrzymów diecezji bielsko-żywieckiej odwiedziło jednego dnia Koszyce, gdzie zginął św. Melchior, a jeszcze więcej wiernych uczestniczyło w peregrynacji relikwii po parafiach diecezji bielsko-żywieckiej. Opowiedział o wydawnictwach poświęconych świętemu i jego epoce, ciekawych spotkaniach, spektaklach i naukowych dyskusjach, jakie zorganizowano dzięki ogłoszeniu roku tego świętego w województwie śląskim. Na koniec radni zobaczyli film zainspirowany postacią świętego „Cieszyn miasto miłosierdzia i pokoju”, jaki w tym czasie powstał w ramach działań upamiętniających dziedzictwo cieszyńskiego świętego.

Owocem Roku św. Melchiora Grodzieckiego jest także publikacja naukowa – praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr. hab. Idziego Panica. Książka ukazuje m.in. szeroki kontekst sytuacji politycznej i religijnej w czasach męczennika.

Z budżetu województwa śląskiego sfinansowane zostały dwie, adresowane do turystów i pielgrzymów, pozycje wydawnicze w opracowaniu księży – Tomasza Chrzana i Piotra Góry: „Przewodnik po wyjątkowych miejscach diecezji-żywieckiej” oraz „Święty Melchior Grodziecki i jego epoka”. Obie książeczki będą dostępne w parafiach beskidzkich.

W tym roku przypada 400. rocznica męczeńskiej śmierci św. Jana Sarkandra, który urodził się w Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim. Po studiach w Ołomuńcu, Pradze i Grazu przyjął święcenia kapłańskie i  prowadził aktywną działalność duszpasterską na Śląsku i Morawach. W 1620 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Ołumuńcu. Został fałszywie oskarżony o  sprowadzenie na Morawy polskich oddziałów najemnych, tzw. lisowczyków. Okrutnymi torturami próbowano zmusić go również do zdrady tajemnicy spowiedzi, jakiej wysłuchał od wielkorządcy Moraw Władysława Lobkovica. Nieugięty kapłan zmarł miesiąc później, 17 marca 1620 r., w wyniku ran zadanych przez oprawców.

W poczet błogosławionych zaliczył Jana Sarkandra papież Pius IX w roku 1859. Kanonizacji dokonał Jan Paweł II 21 maja 1995 roku w czeskim Ołomuńcu.

Diecezja bielsko-żywiecka.