Przez dziesięciolecia istniał obok ludzi węgiel i lód. Człowiek nauczył się wydobywać węgiel, a uzyskaną ze spalania węgla energię wykorzystywać, aby wprawić w ruch swoje maszyny. Człowiek nie potrafił się powstrzymać i wykopywał z ziemi coraz więcej węgla, tworzył kolejne maszyny, niszczył swoje środowisko, nie myślał ani o tych, co żyją obok, ani o tych, którzy przyjdą po nim. Lodowce zaczęły topnieć. Te, które trwały tysiące lat, zaczęły znikać. Człowiek nie chciał zrozumieć, że rzeczy są połączone, że znikanie świata, który go otaczał, zawdzięcza tylko własnej chciwości. Kiedy już zrozumiał – zaprzeczał, bo nadal chciał więcej.
„Jak okiełznać nasze pragnienia, które według wszelkich prognoz rzucą na kolana ekosystem Ziemi?” (A. S. Magnason, „O czasie i wodzie”). Na wystawie Diany Lelonek usłyszą Państwo topniejące lodowce, dźwięki zebrane przez artystkę, symfonię przemijania, zmiany, końca, skomponowaną przez Denima Szrama. Lelonek odwiedziła alpejskie lodowce du Rhone, Aletsch i Morteratsch, aby zobaczyć to, co jeszcze z nich pozostało, ale także skonfrontować się z ludźmi i ich rytuałami: zakrywanie kocami, plandekami, banerami, desperackie działania z góry skazane na porażkę, czy układanie nowych słów modlitwy; lokalna rada parafialna złożyła petycję do Watykanu, z prośbą do papieża Franciszka, aby ten zezwolił na zmianę sformułowania modlitwy, tak aby mieszkańcy wioski mogli poprosić Boga o powstrzymanie kurczenia się lodu. Obok dźwięku zaprezentowane zostaną kolaże, które powstały przy współpracy Diany Lelonek z Muzeum Śląskim. Natura, która była naszym domem stała się także podstawą dla kultury i rytuałów, które stworzyliśmy. „Barbórka” to instalacja, która z jednej strony dotyka tradycji górniczych na Śląsku, z drugiej zaś ukazuje w jaki sposób natura odradza się: jednym z elementów pracy są zasuszone rośliny ruderalne, które kolonizują jako pierwsze zniszczone tereny dawnych kopalń i opuszczonych terenów przemysłowych. „Chwasty” zasiedlają wyeksploatowane przez człowieka tereny takie jak dobrze znane na Śląsku hałdy, stopniowo ustępując miejsca gatunkom charakterystycznym dla danego ekosystemu. Czy zatem natura może odrodzić się po katastrofie? Czy może nadal istnieć człowiek w świecie, który zmienia się na naszych oczach? Te i inne pytania możecie Państwo postawić sobie wsłuchując się w dźwięk topniejącego lodowca i patrząc na realizacje Diany Lelonek w Galerii 12. Diana Lelonek – ur. 1988, absolwentka wydziału Komunikacji Multimedialnej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu (2014), gdzie ukończyła też Interdyscyplinarne Studia Doktoranckie, doktorat w zakresie sztuk wizualnych (2019). Działa na przecięciu sztuki, aktywizmu i nauki. Jej projekty to krytyczna odpowiedź na procesy nadprodukcji, niepohamowanego wzrostu i degradacji środowiska. Jako medium używa fotografii, wideo, dźwięków, obiektów znalezionych, jak również mchów, pleśni i bakterii. Inicjatorka projektu „Zakopany Krajobraz”. Laureatka wielu nagród m.in. Paszport Polityki (2019), Nagroda Fundacji Vordemberge-Gildewart (2018), Show Off na Miesiącu Fotografii w Krakowie (2014), Nominacja do Talentów Trójki (2017), Nominacja do Grand Prix Fotofestiwal (2018).
Swoje prace pokazywała m.in. na Międzynarodowym Biennale Sztuki Współczesnej RIBOCA, Ryga; The Edith-Russ-Haus gallery, Oldenburg; Culturescapes Festival, Bazylea; Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski; Galerii Arsenał, Białystok; Le Musée de l’Elysée, Lozanna; MOCAK, Kraków; Miesiąc Fotografii w Krakowie; Temporary Gallery, Kolonia;
Museo Amparo, Meksyk; Tokio Photographic Art Museum. Strona: www.dianalelonek.com. Wystawę Diany Lelonek „O węglu i lodzie” możecie oglądać Państwo w Galerii 12 w Cieszyńskim Ośrodku Kultury od 18 marca do 16 maja. Na otwarcie wystawy zapraszamy 17 marca w godzinach od 17.00 do 20.00. Ze względu na sytuację zagrożenia epidemiologicznego, otwarcie nie będzie miało tradycyjnego charakteru: w godzinach otwarcia w galerii będzie obecna artystka dr Diana Lelonek i kuratorka wystawy dr Barbara Głyda, które odpowiedzą na Państwa pytania. Otwarcie odbędzie się w reżimie sanitarnym, w galerii może przebywać maksymalnie 20 osób. Prosimy o założenie maseczek, dezynfekcję rąk i utrzymywanie dystansu społecznego.
Barbara Głyda
