Na terenie nekropolii – Southern Cemetery w południowej części Manchesteru przy Barlow Moor Road znajduje się miejsce spoczynku wybitnej polskiej poetki i dramatopisarki okresu międzywojennego Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej wraz z jej mężem Stefanem Jasnorzewskim – polskim lotnikiem RAF walczącym z Niemcami podczas II wojny światowej.

Przebywając ostatnio w Manchester zainteresowaliśmy się pobytem i ostatnimi dniami życia poetki. Szukając jej śladów w tym mieście, znaleźliśmy je na cmentarzu.  Przy wejściu znajduje się miniaturowe Muzeum Cmentarne, miejsce pamięci II wojny światowej i okolicznościowa wystawa związana z tą tematyką. Wśród różnych pamiątek znajdujących się w  Muzeum na centralnej ścianie znajduje się wykaz wybitnych osobistości spoczywających na tym cmentarzu. Jest ich obecnie 24 a wśród nich  uhonorowana jedna kobieta – wybitna polska poetka Maria Pawlikowska.

Jej grób znajduje się w katolickiej części cmentarza w polskiej kwaterze, po prawej stronie  alei prowadzącej od Kaplicy Wschodniej (East Chapel) do pomnika katyńskiego „Katyń 1940”, tuż przed figurą Matki Boskiej. Tablica nagrobna  została postawiona przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie oraz polską społeczność na emigracji i zdobiona polską flagą. Pomodliliśmy się  tutaj, za spokój duszy naszej zasłużonej rodaczki.

W muzealnej księdze pamiątkowej  znajduje się zdjęcie poetki i krótka autobiografia, w której można było przeczytać, że urodziła się 24 listopada 1891 r w Krakowie,  pochodzi z rodziny słynnych malarzy- Kossaków. Znana  jako polska królowa poezji lirycznej okresu międzywojennego. Dorastała w środowisku artystycznym wśród malarzy, pisarzy, poetów i intelektualistów. Na jej twórczość niewątpliwie miało wpływ  życie osobiste. W pierwszym  jej okresie twórczym przeważała poezja o tematyce radosnej, żartobliwej, głównie pisała o miłości.

Później, gdy miłość w  życiu  poetki po raz kolejny  zawiodła, zaczęła interesować się problemami natury, przemijania, starzenia się, śmierci.  W ostatnim okresie pisała wiersze o głębokich refleksjach filozoficznych, patriotycznych, związanych z wojną, tęsknotą za krajem. W 1939 r wyjechała z Polski wraz z mężem, do Francji a później do Anglii, gdzie mieszkała w hotelu w Blackpool do 1945 r. Zmarła 9 lipca 1945 r w szpitalu w Manchester. 

Napisała około 500 utworów. Pisała fraszki, epigramy, dramaty, satyry oraz czterowersowe miniatury kończące  się niespodziewaną puentą. W 1980 r Wydawnictwo Biblioteki Narodowej w Polsce wydało opracowanie z cyklu  „Wzorowe wydania najcelniejszych utworów literatury polskiej i obcej”  pt „Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Wybór poezji”, z  analizą  tekstów, dzięki którym  czytelnik może należycie zrozumieć jej utwory.

Tekst i fotografie Urszula i Andrzej Omylińscy