Trudnym decyzjom medycznym przed jakimi stoją pracownicy służby zdrowia wobec chorych onkologicznie, poświęcony był kolejny już wykład dr Piotra Lelka w stacjonarnym Hospicjum im. św. Jana Pawła II w Bielsku-Białej 18 marca br.
Skierowany był do personelu medycznego oraz wolontariuszy posługujących w tym hospicjum. Tematyką wykładu zainteresowały się również obecni na wykładzie m.in. radny miasta Bielska-Białej – Szczepan Wojtasik, przewodnicząca Okręgowej Rady Beskidzkiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych – Małgorzata Szwed, radna Sejmiku Woj. Śląskiego – Ewa Żak.
Kwestią do rozważań była terapia daremna z jaką pacjenci również hospicjum mają do czynienia podczas intensywnej terapii. Wyjaśniając pojęcie terapii daremnej prelegent podał, że z intensywną terapią wiąże się nowy problem terapeutyczny, jakim jest przedłużone podtrzymywanie funkcji narządów, które nie prowadzi do uzyskania korzyści terapeutycznej, czyli przeżycia i wypisania pacjenta. Podtrzymywanie funkcji narządów może być warunkiem wyleczenia chorego, ale może też przedłużać proces umierania, bez korzyści dla niego. U wielu chorych niewydolność narządowa nie może zostać trwale wyleczona. W takich przypadkach daremne leczenie może potęgować dolegliwości chorego, a także stanowić przyczynę cierpień i rozterek moralnych dla osób mu najbliższych. Wobec braku korzyści dla pacjenta z dalszego podtrzymywanie funkcji narządów może wówczas ulec zmianie cel dalszego postępowania z chorym. Przestaje nim być intensywna terapia a podstawowym celem terapeutycznym staje się zapewnienie optymalnego komfortu poprzez postępowanie obejmujące: specjalistyczną opiekę pielęgniarską, eliminację niekorzystnych doznań jak: ból, niepokój, duszność, drgawki, gorączka, itd., a także zapewnienie żywienia i nawodnienia stosownie do potrzeb. Postępowanie takie określa się jako leczenie paliatywne.
„Terapia daremna” określa decyzje o nie podejmowaniu lub odstąpieniu od podtrzymywania funkcji narządów nie przynoszących korzyści dla pacjenta. Kontynuacja terapii daremnej nie jest zasadna medycznie ani etycznie. Jak wyjaśniał dr Piotr Lelek taka decyzja nie jest łatwa dla lekarza, a także dla rodziny pacjenta. W jej tle uwidacznia się bezradność medycyny oraz świadomość nadejścia śmierci pacjenta. To ważny medyczny ale i moralny egzamin, który personel medyczny, rodzina zdają wobec pacjenta. Nie może być przyśpieszenia śmierci, ale też daremnej terapii, potęgującej cierpienia. W procesie tym ważna jest pełna świadomość wszystkich o śmierci jako przeznaczeniu każdego, do której dobrze jest podchodzić z wiarą i nadzieją. To przesłanie prelegent bardzo sugestywnie przekazał zebranym przy pomocy animacji filmowej z internetu, zatytułowanej „Życie śmierci” (The Life of Death), którą można oglądnąć tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=ofnCdC8P70g
W końcowej części spotkania słuchacze dali świadectwa własnych doświadczeń związanych z odchodzeniem bliskich osób, zaznaczając, jak ważne w tym czasie była wiara, oraz pełne zaufanie do opieki medycznej. Dobry kontakt z lekarzem i świadome wypełnianie jego zaleceń to niezbędny warunek uzyskania zadowalających efektów każdego leczenia. Dla kandydatów na wolontariuszy była to istotna lekcja o złożonych i trudnych aspektach opieki medycznej, którą trzeba wcześniej poznać, co potwierdziła Olimpia – jedna z uczestniczek wykładu.
Wykładowcy dr Piotrowi Lelkowi za przygotowanie i przeprowadzenie niezwykłego wykładu „Terapia daremna. Medycyna a etyka” zawierającego ważne i trudno dostępne informacje dla personelu hospicjum, serdecznie podziękowali Grażyna Chorąży - prezes Salwatoriańskiego Stowarzyszenia Hospicyjnego oraz ks. Piotr Schora – kapelan Hospicjum im. Jana Pawła II.
Tekst i fotografie Urszula i Andrzej Omylińscy
