Już po raz XXIV w krypcie bielskiej katedry pw. św. Mikołaja w dniu 7 maja br. odbyły się "Rozmowy poświęcone", a tym razem tematem, była historia i treść litanii, jako modlitwy chrześcijańskiej oraz jej korzeniom w Biblii i liturgii Tym razem "Rozmowy poświęcone" prowadził sam ks. Jacek Pędziwiatr z uwagi, że ks. biskup Piotr przebywał w Krakowie.
Termin „litania”jak powiedział ks. Jacek (gr. lite, łac. litanea - prośba, błaganie) oznacza dosłownie modlitwę błagalną. Od innych modlitw błagalnych różni się specyficznym układem.
Litania - jest modlitwą. Modlitwą prostą, ale to nie znaczy, że płytką jest łatwą do recytacji, śpiewu. Dzięki niej modlą się oczy i usta, kolana i ręce, rozum i wola. Modlą się również człowiecze uczucia. Modlitwa litanijna obejmuje całego człowieka! Wprowadza go w medytację, czyli niezwykle trudną, lecz nieodzowną w rozwoju wewnętrznym formę rozmowy z Jezusem.Charakteryzuje się tym, że na wezwanie osoby prowadzącej lud odpowiada jednakowo formą błagalną np. Kyrie eleison czy Módl się za nami. W Kościele katolickim litanię często odmawia się przy wystawionym Najświętszym Sakramencie. Kościół katolicki zatwierdził i obdarzył odpustami 8 litanii, przeznaczonych do publicznego odmawiania.
Jedną z najstarszych litanii jest litania zwana „Loretańską” nazwa pochodzi od miasteczka Loreto, położonym w prowincji Ancona, we Włoszech, gdzie znajduje się słynne sanktuarium maryjne. Najprawdopodobniej w swej charakterystycznej formie i podstawowym zarysie pojawiła się w manuskrypcie paryskim z końca XII wiek.
Z roku 1531 pochodzi świadectwo używania jej w tym sanktuarium. Po raz pierwszy ukazała się drukiem w 1572 r. we Florencji i zawierała 43 wezwania. W dokumentach papieskich pojawiła się o niej wzmianka w 1581 r. w bulli „Redituri” papieża Sykstusa V, który udzielił za jej odmawianie 200 dniowego odpustu i zachęcał wiernych do jej odmawiania. Natomiast w 1631 zakazano wprowadzania wszelkich zmian w litanii bez zezwolenia Stolicy Apostolskiej, co bezpośrednio wpłynęło na jej ujednolicenie i upowszechnienie.
Kolejne odpusty przypisali do niej Pius VII oraz Pius XI w 1932 r. Natomiast papież Benedykt XIV urzędowo ją zatwierdził i zezwolił stosować w publicznym kulcie Kościoła. Wezwania Litanii Loretańskiej podlegały zmianom (dzisiejsza wersja litanii zawiera 52 wezwania).
W 1908 r. Kościół w Polsce uzyskał zgodę na włączenie tytułu „Królowo Korony Polskiej” (przekształcone po drugiej wojnie światowej w „Królowo Polski”). „Królowo pokoju” włączył Benedykt XV (1917), a papież Pius XII - „Królowo wniebowzięta” (1950) w związku z ogłoszeniem dogmatu o Wniebowzięciu NMP; „Matko Kościoła” (tytuł nadany przez papieża Pawła VI w czasie Soboru Watykańskiego II) Jan Paweł II przyznał prawo Konferencji Episkopatów do włączenia go do litanii (1980r.). Papieżowi Janowi Pawłowi II zawdzięczamy też wezwanie „Królowo Rodziny” (1995r.). Oprócz zezwoleń na powszechne wprowadzenie inwokacji, wydano wiele zezwoleń ograniczonych do poszczególnych diecezji lub zgromadzeń zakonnych. I tak np. franciszkanie uzyskali pozwolenie na umieszczenie (na ostatnim miejscu) własnego wezwania „Królowo zakonu serafickiego” (1910), a karmelici stosują od 1689 wezwanie „Królowo szkaplerza świętego”.
Litania to modlitewne portrety bohaterów Ewangelii, takich jak Jezus, Maryja z Nazaretu, św. Józef, to boska rada, jak znaleźć drogę, sposób i środki konieczne do osobistego rozwoju. Na zakończenie "Rozmów poświęconych" ks. Jacek udzielił zebranym apostolskiego błogosławieństwa, zapowiadając, że następne rozmowy odbędą się 4 czerwca br.
Tekst i foto: Marian Szpak
Tekst i foto: Marian Szpak
