Giuseppe Melchiore Sarto, urodził się drugiego czerwca 1835 r. w Riese koło Wenecji jako drugi z dziesięciorga dzieci w ubogiej rodzinie miejskiego posłańca i szwaczki. Osiemnastego września 1858 r., w wieku dwudziestu trzech lat, za specjalną dyspensą papieską – ponieważ brakowało mu ośmiu miesięcy do wieku wymaganego przez prawo kanoniczne – otrzymał święcenia kapłańskie i posługiwał jako ksiądz parafialny aż do listopada 1875 r., kiedy to dzięki swoim wybitnym zdolnościom pasterskim i administracyjnym został mianowany kierownikiem duchowym seminarium i kanclerzem achidiecezji w Treviso. Funkcje te sprawował do otrzymania sakry biskupiej w 1884 r. Przez następnych dziewięć lat był biskupem Mantui; później otrzymał dwunastego czerwca 1883 r. biret kardynalski i został mianowany patriarchą Wenecji.

Zajmując coraz wyższe stanowiska w hierarchii kościelnej, Giuseppe Sarto zawsze pamiętał o najuboższych, rozdając jałmużnę i wielkodusznie pozostawiając sobie niewiele, albo zgoła nic z rzeczy materialnych. Często mawiał: „Urodziłem się ubogi, żyłem w ubóstwie, i pragnę umrzeć w ubóstwie”. W 1903 r. zmarł papież Leon XIII i zwołano konklawe, aby wybrać jego następcę. Czwartego sierpnia wybór padł na kardynała Sarto, który jako 255. papież obrał imię Pius ("pobożny") i motto Omnia instaurare in Christo ("Odnowić wszystko w Chrystusie"). Aby zrealizować motto swego pontyfikatu, papież Pius X zachęcał wiernych do wielkiej pobożności eucharystycznej oraz częstego przyjmowania Komunii św.; obniżył także wiek, w którym dzieci miały po raz pierwszy przystępować do tego Sakramentu, od siedmiu lat. Oprócz zaangażowania w odnowę eucharystyczną, Pius X walczył zawzięcie z modernizmem, jednym z największych błędów, jakie wtedy zagrażały Kościołowi świętemu (i dodajmy, nadal mu zagrażają). Jednym z narzędzi tej heroicznej walki była Przysięga antymodernistyczna, wyznanie wiary ogłoszone pierwszego września 1910 r. motu proprio „Sacrorum antistitum”, jakie obowiązani byli składać wszyscy kandydaci do święceń wyższych, spowiednicy, kaznodzieje, proboszczowie, kanonicy, beneficjaci, przełożeni zakonni, profesorowie w seminariach i zakonach, urzędnicy kurii biskupiej, sądów kościelnych i kongregacji rzymskich.

W 1913 Pius X doznał zawału serca. W 1914 zachorował i już nigdy z choroby nie wyszedł, a wydarzenia, które doprowadziły do I wojny światowej tylko pogorszyły jego stan. Pius X zmarł w Rzymie w nocy dwudziestego sierpnia 1914 r.. Jego ostatnie słowa były skierowane do wiernego współpracownika, Rafaela del Vala: Poddaję się całkowicie.Został pochowany w Bazylice św. Piotra. Jego ciało spoczywa w Kaplicy Ofiarowania NMP. Przez historyków jest uważany za "papieża eucharystycznego" i "pioniera ruchu liturgicznego". Został beatyfikowany trzeciego czerwca 1951 r. przez papieża Piusa XII,a kanonizowany został dwudziestego dziewiątego maja 1954 r. przez tegoż papieża.

Na koniec ciekawostka, według pewnych niepotwierdzonych źródeł ojciec Piusa X był z pochodzenia... Polakiem, emigrantem z Opolszczyzny i nazywał się Krawiec (sarto znaczy po włosku właśnie "krawiec").

Tekst i foto: Marian Szpak